Visarenden (Pandion haliaetus)

Visarenden zijn indrukwekkende vogels die gespecialiseerd zijn in het jagen naar vis. Op hun tenen hebben ze een soort van stekeltjes die ervoor zorgen dat de gladde vis na de vangst niet uit hun klauwen glipt. Hun neusgaten kunnen ze dan weer sluiten om water tijdens de duik buiten te houden. Vaak bidden ze boven het water. Dit wil zeggen dat ze ter plekke blijven flapperen, om zo naar een prooi te speuren. Dit gedrag is veel bekender bij torenvalken. Hoewel ze arenden worden genoemd, zijn ze geen familie van de “echte” arenden. Ze vormen een eigen familie, met hierin maar 1 soort die wel verspreid over bijna de hele wereld voorkomt.

Visarenden in Vlaanderen

Het is al meer dan 100 jaar geleden dat er nog een geslaagd broedgeval in België is geweest. In 1944 was er nog een broedpoging in Bree, en in 1946 in Aalter, maar beide pogingen mislukten. Na de massale vervolgingen van roofvogels halfweg de 20ste eeuw doen heel wat roofvogelsoorten, en ook de visarend, het terug heel wat beter en nemen de broedgevallen in de ons omringende landen toe. De laatste jaren echter werden visarenden steeds vaker gezien in België. Eerst voornamelijk dieren die tijdens de trekperiode even in waterrijke natuurgebieden blijven hangen om wat bij te tanken vooraleer ze hun reis verderzetten. Steeds vaker echter, blijven visarenden in de zomer gedurende langere tijd aanwezig in deze gebieden.

Een vijftiental jaar geleden begon men dan ook stiekem te hopen op een broedgeval… Het FIR, het Fonds voor de Instandhouding van Roofvogels, dat ook al met succes de slechtvalk heeft doen terugkeren in Vlaanderen, plaatste in enkele geschikte leefgebieden in Limburg kunstnesten om het deze fascinerende vogels nog meer naar hun zin te maken.

Onder andere Natuurpunt en het Agentschap voor Natuur en Bos zorgden ervoor dat een aantal gebieden in Limburg extra aantrekkelijk werden gemaakt voor visarenden door bijvoorbeeld de voor deze soort belangrijke delen wat minder toegankelijk te maken. Heel goede ingrepen, maar tot een broedgeval kwam het echter helaas nog niet. Misschien waren de vogels nog te jong of was er te veel verstoring. Zo moesten enkele jaren geleden zelfs enkele zonnekloppers verjaagd worden die onder een kunstnest (in een afgesloten gebied) lagen te genieten van de zon! Alleszins duiden alle tekenen erop dat een broedgeval er vroeg of laat aan zit te komen. In het filmpje bovenaan deze pagina zie je een paring in Wijvenheide, Zonhoven. Dit zal waarschijnlijk het eerste gebied zijn in Vlaanderen waar de visarend zal broeden…