Reeën
Reeën kan je in West-Europa tegenwoordig overal tegenkomen: zowel in de diepste bossen als op het open platteland. Iedereen die af en toe ’s ochtends of ’s avonds een wandeling maakt, zal wel eens een ree zijn tegengekomen.
Omdat ze zo alomtegenwoordig zijn, vergeten we soms dat reeën eigenlijk heel speciale dieren zijn, met een voor hertachtigen unieke manier van voortplanten: een uitgestelde zwangerschap.
Jongen verjaagd
In het voorjaar is er veel activiteit onder de reeën. De moeder bereidt zich voor de het werpen van haar jongen. Maar de eenjarige jongen die vorig jaar werden geboren, lopen dan eigenlijk wat in de weg. Meer dieren in de buurt van de nieuwe jongen betekent immers een grotere kans op ontdekking door roofdieren. De moeder verstoot daarom haar oudere jongen, zodat zij op haar gemak voor de nieuwe jongen kan zorgen.
Die verstoten reeën gaan dan op zoek naar een nieuw leefgebied, en eind april is dan ook een piekperiode in de verkeersslachtoffers, of reeën die zich vastlopen in tuinen.
Aan het einde van de winter sluiten die verstoten reeën zich vaak terug aan bij hun moeder en de dit jaar geboren jongen. Ze vormen dan kleine groepjes, de zogenaamde sprongen. Na die tweede winter vertrekken reeën dan definitief om zich in een eigen territorium te vestigen.
Uitgestelde zwangerschap
Reeën zijn geen grazers, zoals bijvoorbeeld edelherten, maar echte fijnproevers. Hun voorkeur gaat naar jonge blaadjes, verse kruiden,… Die voorkeur heeft verregaande gevolgen voor hun voortplanting, want voor hen is er het meeste voedsel te vinden in het begin van de zomer. Dus die periode is voor het vrouwtje de ideale periode om haar jongen te krijgen, want dan heeft ze veel energie nodig voor het produceren van melk en verzorgen van haar jong. Tegelijkertijd is het in die periode voor het mannetje de beste periode om bronstig te zijn. Voor het wegjagen van andere mannetjes en het achternalopen van vrouwtjes is immers ook veel energie nodig…
Maar de draagtijd duurt geen jaar, dus in theorie kunnen de dieren dan niet paren, want dan zouden de jongen pas op het einde van de zomer geboren werden, net voor de koudeperiode. De natuur heeft hier iets op gevonden. De bronstijd is eind juli-begin augustus, maar na de paring zullen de jongen zich nog niet in het moederlichaam gaan ontwikkelen. De bevruchte eicellen blijven als het ware zweven in de baarmoeder van het vrouwtje. Pas eind december-begin januari beginnen de jongen in de moeder te groeien, zodat ze rond mei- geboren worden, dé ideale periode! Deze uitgestelde zwangerschap is niet uniek in het dierenrijk, maar wel uniek bij hertachtigen. Enkel bij het ree komt dit voor, dankzij zijn uitgesproken fijnproevers-dieet!
Jonge reeën zijn nestvlieders
De periode mei/juni is voor een reemoeder de ideale periode om haar jongen te werpen. Er zijn overal frisse jonge kruiden en blaadjes te vinden die haar genoeg energie geven om de kalfjes, ook wel reekitsen genoemd, te voorzien van voldoende voedzame melk. Meestal worden er twee jongen geboren. Ze hebben dan al een warme vacht en open oogjes en worden open en bloot geboren, meestal in wat hoger gras.
Omdat reeën dus niet in een veilig hol worden geboren, zitten ze met een probleem. Hoe meer tijd de moederree bij haar jong doorbrengt, hoe groter de kans zou zijn dat roofdieren, zoals bijvoorbeeld vossen, de jongen zullen ontdekken. Daarom laat de moeder haar jongen zoveel mogelijk alleen. Slechts enkele keren per dag komt ze hen extra veel melk geven. Voor de jongen is het alleen zijn geen probleem. Hun vacht houdt hen warm, en de stipjes op hun rug imiteren de door het bladerdek dringende zonnestralen. Dit biedt de perfecte camouflage. Voor reeën is dit de beste manier om een zo groot mogelijke kans te hebben gezond en wel op te groeien.
Reekalf gevonden?
Omdat reekitsen meestal alleen zijn, is het perfect normaal dat je tijdens een wandeling een jong ree alleen ziet liggen. Ongetwijfeld is de moeder wel ergens in de buurt. Raak het jong dan ook zeker niet aan. Reeën hebben erg veel schrik van vreemde geuren, en wanneer reekalfjes te veel ‘besmet’ zijn met die vreemde geuren, kan het zelfs zijn dat de moeder hen in de steek laat! Hou daarom ook zeker de hond aan de leiband, want het zijn honden die elk jaar voor de meeste slachtoffers zorgen. Ook bij maaiwerkzaamheden is het belangrijk om hier rekening mee te houden. Jonge reeën vertrouwen zo hard op hun camouflage, dat ze zelfs blijven liggen voor een aanstormende maaimachine. Met alle gevolgen vandien… Een jong ree is enkel in de problemen wanneer het vol hangt met vliegen, stinkt, of graatmager en helemaal verzwakt is. Dan is er wel hulp nodig, maar neem eerst contact op met een opvangcentrum voor zieke en gewonde wilde dieren.
