Elanden

In de lente- en zomermaanden is het niet simpel om elanden te zien. In die periodes verblijven ze namelijk vooral in moerasgebieden. In tegenstelling tot wat soms gedacht wordt, zijn elanden eerst en vooral moeras-dieren, eerder dan bosdieren. Heel hun gestel is hieraan ook aangepast. Als je een eland bekijkt, lijken ze met hun veel te lange poten wat uit proportie. Maar die poten dienen net om diep in de natte moerassen door te dringen om op zoek te gaan naar hun favoriete voedsel, waterplanten. Warmbloedige dieren die vaak in het water zitten hebben ook een bepaald risico om onderkoeld te raken. Daarom hebben elanden een olie-achtige waterafstotende laag op hun vacht die ervoor zorgt dat het water niet tot op hun huid raakt.

Hoewel elanden echte moerasdieren zijn trekken ze zich in de koude wintermaanden terug in de bossen waar ze makkelijker te zien zijn. Tijdens onze tochten konden we de loopsporen dan ook heel duidelijk ontdekken in de sneeuw. Op verschillende plekken zagen we waar de dieren hadden geslapen. Wanneer elanden na hun rust wakker worden, volgen ze een typisch patroon. Eerst schudden ze zich uit. Ligt er sneeuw, dan zie je door dit schudden duidelijk de bruine druppeltjes van de olie-achtige waterafstotende laag in de sneeuw. Daarna doen ze hun behoefte, ook makkelijk te zien in de sneeuw, en dan gaan ze op zoek naar voedsel.

In de lente en zomer vormen moeras- en waterplanten hun favoriete voedsel, maar wanneer de moerassen beginnen dicht tevriezen, trekken ze naar de bossen. Door zoeken ze vooral naar jonge twijgen en schors, en ingebieden waar elanden leven kan je overal de kortgevreten bomen zien, of stukken schors die van takken zijn afgebeten. Door elk jaar de nieuw uitgekomen dennen- of jeneverbessentwijgjes kort te houden, zijn sommige stukken bos al erg oud maar toch helemaal niet hoog. Bonzaibosjes dus. Natuurbeheerders zijn hier blij mee, want open stukken in een dicht bos zijn altijd goed voor heel wat andere diersoorten.

Veel natuurlijke vijanden hebben elanden niet. Enkel wolven durven af en toe een jonge eland pakken. Ook dit hebben we kunnen zien. Aan de rand van een open veld lag een bijna volledig vergane eland die een tijd geleden door wolven was aangevallen. Rond het kadaver waren overal wasbeerhondsporen te zien. Wasbeerhonden zijn van nature Aziatische dieren, maar in Polen komt toch een vrij grote populatie voor, afkomstig van ontsnapte dieren bij bontkwekerijen. Ze komen graag af op eerder gedode kadavers.