Projecten

Expeditie Solala

Op zoek naar de mysterieuze Nechisar nachtzwaluw

Op zoek naar Ethiopische wolven – Bale mountains

Halfweg onze expeditie in het Nechisar National Park was het tijd voor een ‘expeditie binnen een expeditie’. We laadden we de auto vol met extra truien en filmmateriaal, en begonnen aan onze tweedaagse rit naar de Bale Mountains. Onze eindbestemming was het centraal Sanetti-plateau, met een gemiddelde hoogte van rond de 4.000m. Dit enorme plateau herbergt een van de laatste populaties Ethiopische wolven. Deze wolvensoort is met minder dan 500 nog levende exemplaren een van de meest bedreigde hondachtigen ter wereld. Hoewel Harenna-woud in het zuiden van de Bale Mountains ook heel erg interessant is met de enige boslevende leeuwen en een populatie Afrikaanse wilde honden, besloten we ons toch te focussen op de wolven in de highlands.

Al in het lager gelegen, dichter begroeide deel van het park konden we al een van de specialere zoogdieren spotten: de Mountain nyala (Tragolephys buxtoni). Dit is de laatst ontdekte grote antilopensoort in Afrika, en typische voor de hooglanden van het zuidoosten van Ethiopië. Maar liefst 75% van het leefgebied ligt in de Bale mountains, en door het verlies van habitat door de uitbreiding van de landbouw, kennen ze een dramatische afname in aantal. Een roestkopfrankolijn (Pternistis castaneicollis) stak de weg over, net voor onze auto.

Na enkele uren rijden kwamen we terecht op het plateau, en al onmiddellijk werd duidelijk wat het stapelvoedsel was van deze regio: holen van knaagdieren konden we letterlijk overal zien. Op het plateau leven 21 knaagdiersoorten, waarvan 10 alleen hier voorkomen. De knaagdieren zijn natuurlijk erg belangrijk voor onze Ethiopische wolven, zeker als je weet dat er per vierkante kilometer naar schattig 2.500kg aan knaagdierenvlees rondkruipt! De meest unieke knaagdiersoort en tevens de belangrijkste voedselbron voor de wolven, zijn de reuzenmolratten (Tachyoryctes macrocephalus). Zij leven in ondergrondse holen, en blijven altijd in de onmiddellijke omgeving van hun burchtingang tijdens het grazen.

En lang moesten we niet wachten om onze eerste wolf te zien te krijgen. Tijdens het rijden op de hobbelige wegen zagen we in de verte een bruine schim die zich als een hond over de rotsen voortbewoog. Door de verrekijker werd het snel duidelijk: onze eerste Ethiopische wolf! Met zijn typische ‘vossensprong’ probeerde de wolf tevergeefs een muis of rat te verschalken. Hoewel dit al een fantastische waarneming was, moest het beste nog komen…

Savanna-arenden (Aquila rapax) en veel augurbuizerds (Buteo augur) hingen in de lucht om, net als de wolven, op zoek te gaan naar een prooi. Tijdens een lange wandeling zagen en hoorden we rotsklipdassen (Heterohyrax brucei) roepen naar een in de lucht cirkelende steenarend (Aquila chrysaetos). Twee lannervalken (Falco biarmicus) overschouwden vanop een uitstekende rots de omgeving, en op een lager deel van dezelfde rotsformatie foerageerde een groep lelibissen (Bostrychia carunculata).

De reuzenmolratten wilde ik absoluut filmen. Ze zijn erg schuw, en bij het minste gevaar duiken ze terug onder de grond. Daarom installeerde ik mijn camouflagetent net naast een burcht. Na een kwartiertje wachten kwam de molrat terug tevoorschijn, en kon ik enkele leuke beelden maken. De prooi had ik al goed in beeld. Nu de predator nog!

We wisten dat deze periode, januari, de tijd is waarin Ethiopische wolvenpuppies voor het eerst de omgeving van hun nest beginnen te verkennen. Het zou een droom zijn dit gedrag te observeren en te filmen. Een droom die uiteindelijk in vervulling zou gaan…
Eén van onze gidsen nam ons ’s avonds mee naar een enorme rotsformatie waar we onze camouflagetent opzetten. Onder de laatste zonnestralen konden we twee wolven zien terugkomen van een jachtpartij. Onmiddellijk kwam een vrouwtjeswolf tevoorschijn uit een spleet in de rotswand, die het terugkerende mannetje warm onthaalde. Maar het vrouwtje was niet alleen. Vijf wolvenwelpen kwamen haar enthousiast nagelopen, bedelend om voedsel! Wat een geweldig zicht, een complete familie van een van de meest bedreigde roofdiersoorten ter wereld, recht voor onze ogen! Iets later arriveerde nog een ander mannetje, en bleven we het tafereel gadeslaan tot het donker was om nog iets te zien.

We keerden terug naar ons basiskamp, aten wat rond het kampvuur en gingen slapen. Maar niet voor lang. De volgende morgen keerden we in de vroege vrieskoude terug, in de hoop de wolven opnieuw te kunnen observeren. En weer hadden we geluk. De hele familie was net wakker geworden, en de volwassen dieren verlieten de rotsholte weer om op zoek te gaan naar voedsel, terwijl moeder en jongen achterbleven. Het was een enorm voorrecht om deze soort in het wild te kunnen bekijken en filmen. Spijtig genoeg zijn de wolven in groot gevaar. Ziektes en het verlies van hun leefgebied hebben het aantal Ethiopische wolven sterk doen dalen. Hopelijk kan ik in de toekomst ooit teruggaan, en nog altijd genieten van deze geweldige dieren!