De Antwerpse haven en natuur lijken op het eerste zicht niet echt samen te gaan, maar pal in de haven, langs één van de grootste dokken, ligt een klein natuurreservaat dat als compensatiegebied voor de uitbreiding van de haven werd ingericht.

Op een klein eilandje in dit gebied broedt de lepelaar, een erg zeldzame broedvogel in ons land. Om te tonen dat het wetenschappelijk onderzoek dat ernaar gedaan wordt, erg interessant kan zijn, trok ik vorige week met het team van Geert Spanoghe, bioloog aan het INBO (Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek) mee op pad om de jonge lepelaars te ringen en er een filmpje van te maken.

Het eilandje was oorspronkelijk een grote takkenhoop die deels onder water kwam te liggen bij de verhoging van het waterpeil. De bovenste twee meter staken boven het water uit, maar elk jaar zakt de hoop een beetje meer weg. Vrijwilligers van Natuurpunt Wal vullen de hoop elk voorjaar terug aan met dikke takken en paletten, om een oppervlak te behouden dat genoeg is om een twintigtal koppels te laten broeden.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Met waadpakken gingen we door het water om tot op het eiland te raken. Het was continu oppassen om enerzijds niet op de kokmeeuwnesten te stappen, en anderzijds om niet te struikelen over de takken, zéker niet met een camera in je handen…

Al snel vielen de dode jongen op. Lepelaarouders houden hun jongen niet warm en droog, waardoor ze erg vatbaar zijn voor neerslag. De felle neerslag begin mei had dan ook zijn tol geëist, maar toch waren er nog een heleboel nieuwe nesten, en nesten met al wat oudere jongen. Het waren die jongen die geringd werden.

Elke vogel krijgt een heel kleurenpallet aan ringen rond beide poten: een gewone aluminium wetenschappelijke ring, aangevuld met een aantal kleurringen en een “vlag”, een soort van plaatje dat ook om de poten wordt bevestigd. Die kleurencombinatie, uniek voor elke individuele Europese lepelaar, kan vrij makkelijk vanop afstand met een verrekijker of telescoop afgelezen worden, zodat er gedetailleerd kan nagegaan worden waar de vogels naartoe gaan.

In totaal zijn er sinds het eerste broedgeval al een 150 jonge lepelaars geringd, en is er al heel wat interessante data verzameld. Zo weet men bijvoorbeeld dat deze jongen naar Mauritanië  en Senegal vliegen om te overwinteren. Niet zo een goed idee, want heel wat jongen sterven daar, waarschijnlijk door een gebrek aan voedsel, vervuiling,… Al moet nog heel wat onderzoek gebeuren om de exacte oorzaak te achterhalen, en daar helpt het ringwerk dan weer mee.

Na het ringen konden alle jongen terug op het eiland worden vrijgelaten en vonden de ouders hun kroost snel terug. Toch een speciale ervaring, om in een natuurgebied te filmen met op de achtergrond enorme containerschepen die wachten op een nieuwe vracht…

Vul je mailadres hieronder in om op de hoogte te blijven van nieuwe blogposts en filmpjes!