Invasieve exoten vormen een hot topic in de natuurbescherming. Het zijn soorten die hier bij ons oorspronkelijk niet voorkomen (daarom exoot), én die mogelijk schade kunnen toebrengen aan onze eigen inheemse natuur (invasief). Er zijn al bibliotheken volgeschreven over hoe we deze soorten het best moeten aanpakken, en sinds kort is er ook een Europese verordening ingesteld die erop moet toezien dat potentieel gevaarlijke soorten niet meer in gevangenschap gehouden mogen worden, én dat er snel moet ingegrepen worden indien ze toch ergens zouden opduiken. Geen slechte zaak, er snel bijzijn is erg belangrijk om grotere problemen te voorkomen.

De grijze eekhoorn verdringt in Engeland onze Europese rode eekhoorn.

De problematiek rond invasie exoten interesseert mij al langer, en geregeld ga ik op zoek naar deze dieren. Minstens een keer per jaar staat een bezoek aan de monniks-, halsband- en Alexanderparkieten in de Brusselse stadsparken op het programma, en als ik dan toch daar ben, kan ik het niet laten om even langs de Aziatische grondeekhoorns in het Zoniënwoud te passeren.

Ik weet wel dat ze hier niet thuishoren, en als natuurbeschermer heb ik ook liever niet dat ze onze inheemse natuur bevolken, maar toch vind ik het altijd wel spectaculair om halsbandparkieten tussen de buildings te zien rondvliegen.

De voorbij week kon ik beschouwen als een echte “exotenweek”. Ik moest (mocht) in het Engelse Norfolk een cursus “Natuurfilms maken”, en stiekem had ik gehoopt een muntjac te zien. Muntjaccs zijn kleine Aziatische hertjes die door ontsnappingen ondertussen al massaal voorkomen in Engeland. Toch zijn ze door hun schuwe gedrag niet zo simpel om te zien.

Op de 4u durende autorit van Dover naar Norfolk zag ik langs de weg af en toe een dode aangereden muntjac liggen (en tientallen dode dassen…). Toen ik bijna toekwam in Norfolk, het was al in de

Muntjaks komen massaal voor in Engeland. Bij ons zie je ze nog niet.

vroege avond, zaten er plots twee heel kleine hertjes te grazen aan een bosrand langs de autostrade. Ik parkeerde de auto op de dichtstbijzijnde parking en wandelde het bos in. De hertjes die ik vanuit de auto had gezien waren al weg, maar na een uurtje zoeken kon ik toch een glimp opvangen van mijn eerst ‘wilde’ muntjac.

Wat ik wel véél beter en véél overvloediger tegenkwam, waren de Amerikaanse grijze eekhoorns, net zoals muntjacs ook exoten. Ik had ze al eerder gezien in de stadsparken in Londen, maar ook hier, in de ‘English countryside’ zie je ze ook al erg veel. Het probleem is dat grijze eekhoorns om voedsel concurreren met de rode eekhoorn, onze inheemse eekhoornsoort. Bovendien kunnen Amerikaanse grijze eekhoorns drager zijn van het pokkenvirus (ongevaarlijk voor de mens). Ze ondervinden hier weinig of geen last van, terwijl rode eekhoorns hieraan kunnen sterven! Met als resultaat dat de rode eekhoorn erg zeldzaam is geworden, terwijl de grijze eekhoorn ondertussen overal voorkomt. Het probleem is zo groot, dat er zelfs speciale kweekprojecten bestaan om de rode eekhoorn toch in stand te houden!

En als we het dan toch over exoten hebben, mag ik zeker de honderden halftamme fazanten die ik zag niet vergeten te vermelden, én de steenpatrijzen. Beide zijn het soorten die door jagers worden uitgezet om hun schietkunsten op bot te vieren.

Naast halsband- en grote alexanderparkieten zijn deze monniksparkieten ook te vinden in Brussel.

Op de terugweg, na de erg interessante filmcursus, stopt ik nog even aan hetzelfde muntjacbosje. Toen had ik meer geluk en lukte het om een muntjac even op beeld vast te leggen. Handig, want ik ben van plan om ooit nog eens een film te maken over de Europese exoten.

Wasberen worden beschouwd als invasieve exoten

Maar de week was nog niet gedaan. Terug in België trok ik naar de Ardennen om nog wat beelden te maken voor mijn langere film over het gedrag van bevers in de winter. Tijdens het filmen van twee bevers die zich tegoed deden aan een berkentak, zag ik plots op de achtergrond twee oogjes oplichten. In het riviertje was een wasbeer druk bezig stenen om te keren om naar waterbeestjes te zoeken! Iets wat ik al erg lang op beeld wilde vastleggen. Maar hoewel wasberen toch al goed aanwezig zijn in het zuiden van ons land, heb ik er zelf nog maar twee keer heel snel eentje kunnen spotten. Maar deze wasbeer had ons niet gezien. Een kwartier lang konden we genieten van het foerageergedrag vooraleer hij terug het bos introk. Brecht kon enkele foto’s maken (zie foto op de homepage).

Wasberen zijn net als de grijze eekhoorn afkomstig uit Noord-Amerika, maar door vrijlatingen en bombardementen op bontkwekerijen tijdens de Tweede Wereldoorlog zit Duitsland al volledig vol met wasberen. Die dieren kennen natuurlijk geen grenzen, waardoor ze ondertussen hier ook al vrij veel voorkomen. De beelden kan je vinden op mijn Facebookpagina www.wild-things.be/WildThingsNatuur .

Welke en hoeveel problemen wasberen kunnen toebrengen aan onze inheemse natuur is nog onbekend. Maar hoe schattig ze ook zijn, het blijft toch altijd oppassen met dit soort dieren. Eenmaal we een bepaalde grens zijn overschreden, zoals bij de Amerikaanse grijze eekhoorn in Engeland, komen we op een punt waarop er zoveel zijn, dat we de tijd nog moeilijk kunnen terugkeren.

Maar als er in de Ardennen dan tóch wasberen rondlopen, dan ben ik wél blij als ze af en toe eens voor mijn lens passeren!

Sinds kort is er ook een Wild Things Facebookpagina met heel wat extra informatie en filmpjes! Ga snel naar www.facebook.com/WildThingsNatuur !